Guinea-Bissau tabi Orile-ede Olominira ile Guinea-Bissau (pípè /ˈɡɪni bɪˈsaʊ/; Pọrtugí: República da Guiné-Bissau, pípè [ʁɛˈpublikɐ dɐ ɡiˈnɛ biˈsaw]) budo si Iwoorun Afrika. O ni bode mo Senegal ni ariwa, ati Guinea ni guusu ati ilaorun, ati mo Okun Atlantiki ni iwoorun.

Orílẹ̀-èdè Olómìnira ilẹ̀ Guinea-Bissau
Republic of Guinea-Bissau

República da Guiné-Bissau
Motto: Pọrtugí: "Unidade, Luta, Progresso"  
"Unity, Struggle, Progress"
Orin ìyìn: Pọrtugí: "Esta é a Nossa Pátria Bem Amada"  
"This is Our Well-Beloved Motherland"
Location of Guinea-Bissau
Olùìlú
àti ìlú tótóbijùlọ
Bissau
Àwọn èdè ìṣẹ́ọbaPortugi
Lílò regional languagesCrioulo
Orúkọ aráàlúBissau-Guinean(s)[1]
ÌjọbaOrile-ede olominira sistemu aare die
• Aare
Umaro Sissoco Embaló
Rui Duarte de Barros
Ilominira 
latodo Portugal
• Fifilole
24 Osu Kesan, 1973
• Didamo
10 Osu Kesan, 1974
• Ojo Ajodun Orile-ede
24 Osu Kesan 24
Ìtóbi
• Total
36,125 km2 (13,948 sq mi) (136th)
• Omi (%)
22.4
Alábùgbé
• 2010 estimate
1,647,000[2] (148th)
• 2002 census
1,345,479
• Ìdìmọ́ra
44.1/km2 (114.2/sq mi) (154th)
GDP (PPP)2009 estimate
• Total
$1.720 billion[3]
• Per capita
$1,068[3]
GDP (nominal)2009 estimate
• Total
$826 million[3]
• Per capita
$512[3]
Gini (1993)47
high
HDI (2007) 0.396
Error: Invalid HDI value · 173rd
OwónínáWest African CFA franc (XOF)
Ibi àkókòUTC+0 (GMT)
Ojúọ̀nà ọkọ́otun
Àmì tẹlifóònù245
Internet TLD.gw

Aala ile re to 37,000 square kilometres (14,000 sq mi) pelu awon olugbe ti idiye won to 1,600,000.

Guinea-Bissau je ara ileoba Gabu nigbakan, to je apa Ileobaluaye Mali; awon apa ileoba wa titi di orundun kejidinlogun, nigba ti awon miran si je apa Ileobaluaye Portugal. Nigba na lo wa di ibiamusin Portugal toruko re unje Guinea Portugi ni orundun 19th. Leyin ilominira, to je fifilole ni 1973 to si je didamo ni 1974, oruko oluilu re, Bissau, je fifikun mo oruko orile-ede lati dena iaru po mo Orile-ede Olominira ile Guinea.

14% nikan awon olugbe ni won mo ede onibise, Portugi so. Awon 44% uso Kriol, ede to da lori Portugi, awon yioku unso awon ede abinibi Afrika. Awon esin kanka ibe ni esin Islam ati awon esin ibile Afrika.

O je omo egbe Isokan Afrika, Agbajo Okowo awon Orile-ede Iwoorun Afrika, Agbajo Ipejo Onimale, Isokan Latini, Agbajo awon Orile-ede Ede Portugi, La Francophonie ati South Atlantic Peace and Cooperation Zone.

Gbogbo Ìpawó Orílẹ̀-èdè tenikookan re je ikan larin awon tokerejulo lagbaye.

Itan àtúnṣe

Ilominira àtúnṣe

Iselu àtúnṣe

Awon agbegbe ati apa ile Guinea-Bissau àtúnṣe

Guinea-Bissau je pipin si awon agbegbe 8 ([regiões] error: {{lang}}: text has italic markup (help)) ati apa ibi aladawa kan ([sector autónomo] error: {{lang}}: text has italic markup (help)). Awon wonyi na tun wa je pinpin si apa metadinlogoji. Awon agbegbe ohun niyi:

* autonomous sector
 
Map of the regions of Guinea-Bissau

Jeografi àtúnṣe

Awon ilu pataki àtúnṣe

Cities in Guinea-Bissau
Rank City Population Region
1979 Census 2005 estimate
1 Bissau 109,214 388,028 Bissau
2 Bafatá 13,429 22,521 Bafatá
3 Gabú 7,803 14,430 Gabú
4 Bissorã N/A 12,688 Oio
5 Bolama 9,100 10,769 Bolama
6 Cacheu 7,600 10,490 Cacheu
7 Bubaque 8,400 9,941 Bolama
8 Catió 5,170 9,898 Tombali
9 Mansôa 5,390 7,821 Oio
10 Buba N/A 7,779 Quinara
11 Quebo N/A 7,072 Quinara
12 Canchungo 4,965 6,853 Cacheu
13 Farim 4,468 6,792 Oio
14 Quinhámel N/A 3,128 Biombo
15 Fulacunda N/A 1,327 Quinara

Ojuojo àtúnṣe

Okowo àtúnṣe

Aworan àtúnṣe

Demografiki àtúnṣe

 
Líla odò ni kekere ṣiṣan
Religion in Guinea-Bissau,[4][5]
religion percent
Islam
  
50%
Indigenous
  
40%
Christianity
  
10%

Awon eya eniyan àtúnṣe

Ede àtúnṣe

Esin àtúnṣe

Ilera àtúnṣe

Eko àtúnṣe

Asa àtúnṣe


Orisun àtúnṣe

  • Joshua B. Forrest, Lineages of State Fragility. Rural Civil Society in Guinea-Bissau (Ohio University Press/James Currey Ltd., 2003).
  • Richard Andrew Lobban, Jr. and Peter Karibe Mendy, Historical Dictionary of the Republic of Guinea-Bissau, third edition (Scarecrow Press, 1997) ISBN 0-8108-3226-7 (includes extensive bibliography)

Ijapo lode àtúnṣe

Àdàkọ:Sisterlinks

Government
Awifun gbogbogbo
Iroyin

Itokasi àtúnṣe

  1. "Background Note: Guinea-Bissau". US Department of State. December, 2009. Retrieved 7 February 2010.  Check date values in: |date= (help)
  2. Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009) (PDF). World Population Prospects, Table A.1. 2008 revision. United Nations. http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf. Retrieved 2009-03-12. 
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "Guinea-Bissau". International Monetary Fund. Retrieved 2010-04-21. 
  4. CIA the World Factbook
  5. Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named EB