Àwọn orin ilẹ̀ Yorùbá: Ìyàtọ̀ láàrin àwọn àtúnyẹ̀wò
Content deleted Content added
Replacing page with 'zukf' |
Undo revision 12934 by 85.71.93.29 (Talk) |
||
Ìlà 1:
[[Igbagbo Yoruba nipa ajodun ibile]]
[[Orin ninu odun ibile]]
[[Odun ibile]]
[[Ero Yoruba nipa ajodun ibile]]
==Orin nínú odún ìbílè ==
==Èrò àti ìgbàgbó Yorùbá nípa àjòdún ìbílè==
Àjòdún ìbílè jé mó bíbo òrìsà kan tí àwon olùsìn rè fi ń wájú móra tàbí láti fi bèbè tàbí san èjé lódò rè. Gbogbo ìwònyí wà fún síse ìfé rè. Àjòdún ìbílè tún lè wà fún ìrántí asááju tàbí akoni kan, bóyá tí ó te ìlú kan dó, tàbí tí ó jagun kan láti gba àwon ènìyàn rè sílè lówó òtá tàbí lówó ibi tàbí ìjànbá kan, tàbí tí ó se ohun mánigbàgbé kan tí won fi ń ránti rè tàbí tí wón fi ń sopé fún un, tí wón sì tí ipa béè so ó di òrìsà tí won yóò máa bo, tí won yóò sì máa se èye fún lódoodún tàbí lóòrèkóòrè. ...
[[Agbalogbabo lori orin Yoruba]]
[[Iwulo orin Yoruba]]
[[Orin Yoruba]]
==Àgbálogbábò lori orin==
==Ìwúlò orin Yorùbá==
Orin je ònà kan pàtàkì tí ení tí ó korín fí ń gbé èrè-okàn rè jáde lórí ohun tí ń je é lókàn, yálà nípa òrò ara rè, òrò elòmíràn tàbí nípa òrò kan láwùjo.
Òkorin lè fi orin mú iwúrí àti ìdùnu bá ara rè tàbí elòmìíràn. Gégé bí alóre láwùjo, òkorin tàbí òsèré lè fi orin gbé èdùn okàn èrò àwùjo síta, èyí tí ìba máa fún ni ni ìnira tàbí ìtèmólè tàbí ìbánujé abénu, yálà láti owó ìjoba tàbí àwon aláse kan. Orin lè wá fún lílò ara-eni tàbí tí àwùjo lápapò. Orin lè mú ní sapá se ohun tí ó dàbí ení sòroó se fún ní nígbà mìíràn. ...
[[Orin apala]]
[[Apala]]
==Orin Àpàlà ==
Ìfáàrà
Orin àpàlà jé òkan lára àwon orin Yorùbá ti wón jé gbájúmò ni agbègbè ègbá, Ìjèbú, Òyò, Òsun àti Ìgbóminà. Orin ayeye ni orin àpàlà, orin ìgbàlóde ni pèlú. Orin àpàlà kò ní nnkan án se pèlú èsìn, òrìsà tàbí ìbo kan tí a mò ni ilè Yorùbá. Orin ìgbàfé ni orin àpàlà....
==Orin Fújì ==
Ìfáàrà
Orin ìgbàlódé ni orin Fújì. Orin tó gbalágboko ni pèlú. Àwon ohun díè péréte ni a ó sòrò lé lorí nínú orin yìí. A ó fi enu ba ohun èlò orin Fújì, àwon òkorin Fújì ìsàkóso àti kókó tí Fújì ń dálé lórí. ...
==Orin Sákárà ==
Ìfáàrà
Èdá ìtàn méjì ní a gbó tí ó rò mó bí eré Sákárà se bèrè. Okan ní pé ni ìlú Ìlorin ní Sákárà tí bèrè láti owó àwon Mùsúlùmí kan, kí a to mú un wá sí Ìbàdàn lásìkò Baálè Sítú tí ó jé Olúbàdàn láàrin odún 1914 sí 1925. Èdà ìtàn kejì ní pé eré kerekérè ni ó pilè eré Sakárà láti owó Abúdù, tí ó jé omo Yorùbá kan tí ó ń se àtìpó ní ìlú Bídàá ní ìpínlè Náíjà. ...
==Orin Àgan ==
Àwon orin kán wà ni ilè Yorùbá tí wón ń kù lo. Wón ti fi ìgbà kan kári ilè Yorùbá rí. Ní àsìkò yìí ìlú kòòkan ní a ti ń rí won. Won ò tilè kárí ekù kan mó. Irúfé àwon orin náà fara pé òrìsà kan pàtó. Ìlú tí èsìn òkèrè bá ti gba èsìn ìbílè lówó won, dandan ni kí irú orin béè kú pèlú èsìn tí wón gbé jù sílè....
==Orin Wéré ==
Ìfáàrà
Ìtara àti ìtaníjí nínú èsìn Mùsùlùmí ni a gbó pé ìpilèsè eré ajíwéré, nígbà tí àwon olúfokànsìn kan máa ń lo káàkiri àdúgbò ní ìdájí láti jí àwon Mùsúlùmí lati kírun àárò. Èyí ni aáyan láti má jé kí àwon ènìyàn sùn gbàgbera, kí won sì jí wéré láti sàdúrà òórò....
==Orin Jùjú ==
==Àwon ohun èlò eré Jùjú==
Nígbà ti eré Jùjú bèrè, àwon ohun èlò tí àwon òsèré n lò ni: báńjò, sèkèrè, samba àti ‘jùjú’ (àsìkò). Nígbà tí won kò lo gìtá alápòótí mo ní wón bèrè síí lo báńjò. Àwon ohun-èlò ìbílé tí wón tún mú wo inú eré Jùjú ni gágan, sákárà tàbí orùn ìsà, gudugudu, agogo, àgídigbo tàbí móló. Àwon ohun-èlò ìgbàlódé tí a mú wónú eré Jùjú ní gìtá, òpò ìlú alásopò tí enìkansoso máa ń lù, bóńgò, kóńgà, èro gbohùngbohùn, míkísà, búsítà, àkódíònù àti dùùrù àfenufon, nígbà kan rí. ...
==Orin nínú odún ìbílè ==
==Èrò àti ìgbàgbó Yorùbá nípa àjòdún ìbílè==
Àjòdún ìbílè jé mó bíbo òrìsà kan tí àwon olùsìn rè fi ń wájú móra tàbí láti fi bèbè tàbí san èjé lódò rè. Gbogbo ìwònyí wà fún síse ìfé rè. Àjòdún ìbílè tún lè wà fún ìrántí asááju tàbí akoni kan, bóyá tí ó te ìlú kan dó, tàbí tí ó jagun kan láti gba àwon ènìyàn rè sílè lówó òtá tàbí lówó ibi tàbí ìjànbá kan, tàbí tí ó se ohun mánigbàgbé kan tí won fi ń ránti rè tàbí tí wón fi ń sopé fún un, tí wón sì tí ipa béè so ó di òrìsà tí won yóò máa bo, tí won yóò sì máa se èye fún lódoodún tàbí lóòrèkóòrè. ...
==Iwe ti a yewo==
[[Omoniyì Ajíbóyè (2003) Ewì Alohùn Yorùbá Orin Majab Books, Ilorin. ISBN 978 32402 3 4, oju-iwe 95-124.]]
[[Omoniyi Ajiboye]]
[http://www.researchinyoruba.com link title]
|