Ifá: Ìyàtọ̀ láàrin àwọn àtúnyẹ̀wò
Content deleted Content added
kNo edit summary |
|||
Ìlà 1:
{{odù ifá}}
'''Ifá''' jé òrìsà kan pàtàkì láàrin àwon [[ọmọ Yorùbá|Yorùbá]]. Àwon Yorùbá gbàgbó wí pé Olódùmarè ló rán ifá wá láti òde òrun latí wá fi ogbón rè tún ilé ayé se. Ogbón, ìmò, àti òye tí olódùmarè fi fún ifá ló fún ifá ní ipò ńlá láàrin àwon ìbọ ní ile Yorùbá. “A-kéré-finú-sogbón” ni oríkì ifá.
Ìgbàgbó Yorùbá ni wípé ní ìgbà kan rí, ifá gbé òde-ayé fún ìgbà pípé kí o tóó padà lo sí òrùn. Ní ìgbà tí ifá fi wà ní ilé ayé, ó gbé ilé-ifè fun ìgbà péréte. Sùgbón ní ìgbà tí òrùnmìlà fi wà láyé yìí naa, a tún maa lo sí òde òrun léèkòòkan tí olódùmarè bá pèé láti wá fi ogbón rè bá òun tún òde-òrùn se. Nítorí náà gbáyégbórun ni ifá ńse.
Ìtàn so fún wa wipe omo méjo ni òrúnmìlà bí nígbà tí ó wà láyé, nígbà tí ó di ojo kan ti òrùnmìlà ńse odún ni òkan nínú àwon omo yìí tíí se àbíkèhìn pátápátá báse àfójúdi sí òrúnmìlà, ni òrùnmìlà bá binú fi ayé sílè lo sí òde orun. Ni ìfá bá relé olókun kòdé mó. Ó léni té bá ri i, e sá maa pè ní baba”. Sùgbón òrùnmìlà fún àwon òmo rè méjèèjo náà ní ikin mérìndínlógùn ó ní be e délé bee bá fówóó ní, eni tè é maa bi ninu.
Ìkín mérìndinógun náà ni à ń lò lòníí láti bèèrè nnkan lówó ifá.
Ìlà 10:
== DÍÈ LARA ÀWON OHUN ÈLÒ IFÁ DÍDÁ ==
Orísìírísìí ni àwon ohun èlò tí àwon babaláwo fi í da ifá ikin ifá ni àdáyéná nínú wón. Ikin ifá jé mérìndínlógún. Ohun èlò ifá-dídá míìran ni òpèlè, èyí ló wópò jù fún ifá dídá ní ayé òde òní. Àwon babalàwo máa ńsábàá lo ikin ifá (èkùró ifá) nígbà tí wón bá mbo ifá ní oòdèè won, wón a sì lo òpèlè fun ará òdé tí ó wáá da ifá lódòo won láti ibi èso igi òpèlè ni a ti ń mú òpèlè ifá.
Ohun èlò ifá dídà míìran ní ìróké tàbí ìrófá èyí jé óá gbóńgbó kan báyìí tí a ńmú lu opón ifá bí a bat í ńki ifà lo àwon olóyè ifá a máa fi ehín erin gbé ìrókée ti won.
Ohun èlò ifá dídá míìran opón ifá, nínú opón ifá ni a ní lati kó gbogbo ohun èlò ifá dídá tí a ti ká sílè wonyìí sí bá a bá ti ńdá ifá. Orísi opón ifá ló wà opón kékeré wà, opón ńlá sì wà pèlú.
Àwon babaláwo a máa ní owó eyo àti égúngún nínú ohun èlò ifá dídá won, owó eyo dúró fún béèni, egungún sì dúró fún béè ko nígbà tí a bá di ìbò béèrè nnkan lówó ifá-owó-eyo àti égúngún yìí tí a dì mówó ni à ń pè ni ìbò.
Gbogbo ohun èlò ifa dídá tí mo kà sílè yìí ni a ńkó sínú àpò kan tí àwon babaláwo ńgbé kó èjìká báyìí tí à ń pè ni àpòo jèrùgbá, enikéni tí o bá nko àpò yìí ni à ń pè ní akápò ifá tàbí babaláwò.
== EBO IFÁ ==
Ebo rírú se pàtàkì fún eni tí a bá dá ifá fún. bí ifá tí a dá fún ènìyàn bá se rere tàbí búbúru, oní tòhùn ni lati rúbo
Fun àpeere, tí ènìyàn bá fé se nnkan. ti o ba bèrè lówó ifá, wón le so pé ki o lo rubo fun ògun, Ebo ifá jé ètùtù pàtàkì nítorí tí Babaláwo bání kí ènìyàn se nnkan óní láti se é, ki òun pàápàá ólè ba à ni ìgboyà wípé àteégún-àteésà, nítori èyí ní àwon babaláwo fi máa ńwí fún ení tí a ní kí ó rúbo pé kí ó wá oúnje fún àwon aládùgbóó re.
== ÈSÙ ATI IFÁ ==
Bí a ba wo ilé àwon babaláwo, a ó ri i wí pé ère [[Èsù]] kìí wón nibè. Yangí ńlá kan o máa wà ní èbá ilé àwon babalawo. Yangí yìí dúró fún àmì Èsù. Ìgbà gbogbo ni àwon babaláwo máa gbé eboo lo si ibé, nwon a máa bu epo lé yangí náà lórí, a máa rin sún nígbà gbogbo.
Òpòlopò ni ese ifá tí o je mo Èsù. Nígbà míìran, Èsú jé ìrán ńsé fún ifá. Nígbà miran èwè, Èsú sí dá bí eni tí ńfún ifá ni agbára. Nínú ese ifá a lè rí ohun tí o jo bayin “…ni òrúnmìlà ba ti àse Èsù bonu”. ìtumò èyí ni wí pé bí ifá bá féé se nnkan lile ti ó rí bí idan, àse Èsù ló ní láti lò. Nígbà mìíràn, Èsù jé olùrànlówó fún ifá. Nígbà mìíràn, Èsù sì jé olùdánwò fún ifá.
Oríkì Èsù tí ó wà nísàlè yí ti fi hàn wà gba-n-gba pé Èsù kì ba enìkan sòré
Oríkì Èsù nìyí: “Òkú yan omo tié lódì átóńtórí omo olomo”.
== IPÒ IFÁ LAARIN ÒÒSÀ YÓKÙ ==
Ìlà 41:
Gégé bí a ti so síwájú, àwon omo òrúnmìlà ni òrúnmìlà fún ní ikin ifá mérìndínlógún nígbà tí ó padà lo si òrun tí ló sí wa sílé ayé mó.
Nígbà tí a bá ń sòrò ìkín, a kò ni se aláìménuba àwon ojú odù mereerindínlógún nítori ìkín mérìndínlógún náà ni à ń lò lónìí láti bèèrè nnkan lowo ifá. Àwon ojú odù mérìndínlógún àti bí wón se to tèle ara won:
(1) Èjì Ògbè
Eji ògbè Esè kínní
“Gbogbo orí àfín ewú
Abuké ló rerú òòsà mósò
Lààlààgbàjà ló ti isé è de
Adíá fún òrúnmìlà
Níjó ti ńlo rèmí omo olódùmarè sóbìnrin Esè kejì.
Eri ńlá níí sunkún ibú
Agbara giri nii sunkun ògbun
Adíá fun Aadelówo nífè
Nwón ní ó ká a kío móle
(2) Oyeku
(3) Ìwòrí méjì,
Ìlà 93:
(15) Òsé méjì,
(16)
== ÀWON OMO ODÙ ==
Léyìn àwon ojú odù méríndinlógún yìí, àwon òjìlérúgba odù míràn tún wà tí à ń pè ni omo odù tàbí àmúlù odù wón jé omo odù nitorí pé a gbà pé won se omodé si àwon ojú odù, à ń pè wón ni Àmúlù odù nítorí pé orúko odù méjì ni òkòòkan wón jé. F.A., èkíni nínú àwon odù wònyìí a máa je ogbeyèkú.
Àwon Yoruba ka àwon odu wònyú si òòsà pàtàkì jùlo, àwon ojù odú.
F.A. Ese-ifa òwònrín méjì
(a) Ikin níi fagbáríí selé
Àtàrí ni o jóòrún ó pagbin ìsàlè
Olobonhunbonhun ni fapa ara re dá gbèdú.
Ìlà 113:
== Iwe fun kika ==
* [[J. F. Odunjo]] (1969), Eko Ijinle Yoruba, Alawiye Fun Awon Ile Eko Giga, Apa Keji, Longmans of Nigeria,
* E. A Lijadu (1895) Ifa Mimo Alabalase United Star printers Ltd.
* P.O. Ògúnbòwálé (1980) Àwon Irúnmalè Ilè Yorùbá Evans Brothers (Nigeria Publishers) Limited. ISBN 978-167-090-8.
|