Karl Marx: Ìyàtọ̀ láàrin àwọn àtúnyẹ̀wò

Content deleted Content added
k Bot: Ìdípò ìkọ̀rọ̀ oníaraẹni (-],[ +], [)
k replacing Unicode code points from the private range (U+E000 to U+F8FF) by the proper combining accents
Ìlà 48:
</ref>
 
== SosiolójìSoṣiọlọ́jì LítírésòLítíréṣọ̀tèlétẹ̀lé Èrò Karl Marx Ojú-Ìwé 36-39. ==
 
TíórìTíọ́rì sosiólójìsoṣiọ́lọ́jìtèlétẹ̀lé ìlànà àti èrò Karl Marx kì I seṣe tíórìtíọ́rì oni, ó ti pépẹ́ ti ó tí dáyé. OludasileOludasilẹ tíórìtíọ́rì yìí ni Karl Marx. OrúkoOrúkọ rèrẹ̀àwonàwọn abenuganabẹnugan tíórìtíọ́rì náà fí nń pe ìlànà wonwọn. Láti nnkannǹkanodúnọdún 1840 ni Karl Marx fúnra rèrẹ̀ ti seṣe èkúnréréẹ̀kúnrẹ́rẹ́ àlàyé lórí awujoawujọ ati àsààṣà, sùgbónṣùgbọ́nnnkannǹkanSéntúrìSẹ́ńtúrì ogún ni tíórìtíọ́rì náà búrékebúrẹ́kẹ láwùjoláwùjọ àwonàwọn akadá.
 
== TíórìTíọ́rì ìsègbèfáboìṣègbèfábo Ojú-Ìwé 40-52. ==
 
TíórìTíọ́rì ti a pè ni ìsègbèfáboìṣègbèfábo lédè Yorùbá ni èdè GèésìGẹ̀ẹ́sì pè ni “Feminism”. Láti inú èdè Látìnì ni èdè GèésìGẹ̀ẹ́sì ti ya òròọ̀rọ̀ náà lò èyíni “Femina”- ó túmòtúmọ̀ sí ohun gbogbo tó jejẹ mómọ́ abo tàbí àwonàwọn obìnrin. Ògíní (1996:11) sosọònàọ̀nà méjì ni àlàyé lórí tíórìtíọ́rì yìí lè pín sí.
 
== TíórìTíọ́rì AsàtakòAṣàtakò Ìmúnisìn Ojú-Ìwé 53-57. ==
 
TíórìTíọ́rì AsàtakòAṣàtakò imúnisìn jéjẹ́ tíórìtíọ́rì lítírésòlítíréṣọ̀ àkókóàkọ́kọ́kanlèkanlẹ̀ wa fún lámèyító lítírésòlítíréṣọ̀ àwonàwọn orílèorílẹ̀ èdè tó ti fojú gbooru iná ìjobaìjọba amúnisìn télètẹ́lẹ̀. Yorùbá bòbọ̀, wonwọn ni, abini tún bini, àbèrè tun bèèrè ni kì í jéjẹ́ ká a pe àbúrò eniẹni lómolọ́mọ eniẹni, gbogbo àwonàwọn tíórìtíọ́rì lítésòlítéṣọ̀ tí a ti tókatọ́ka sí tàbí seṣe àlàyé rèrẹ̀ télètẹ́lẹ̀ bí ifojuààtò-wò, ìfojú-ìhun-wò títí ó fi de tíórìtíọ́rì Makisiisi kò kanlèkanlẹ̀ wà fún lámèyítólámèyítọ́ lítírésòlítíréṣọ̀ àwonàwọn adúláwòadúláwọ̀ tàbí àwonàwọn orílèorílẹ̀ èdè ti kì í seṣe ara Yúróòpù àwonàwọn onímòonímọ̀ kan wulèwulẹ̀ n ra tíórìtíọ́rì náà bobọ lítírésòlítíréṣọ̀ adúláwòadúláwọ̀ lórùnlọ́rùn lasan ni.
 
== ÌsàmúlòÌṣàmúlò TíórìTíọ́rì lítírésòlítíréṣọ̀ Mélòó kan Ojú-Ìwé 58-104. ==
 
SíseṢíṣe àmúlò tíórìtíọ́rì fún lámèyítólámèyítọ́ iséiṣẹ́ onàọnà alàwòmóalàwòmọ́ lítírésòlítíréṣọ̀ seṣe pàtakì lóde òní. LámèyítóLámèyítọ́ tí kò bá lo tíórìtíọ́rì kan pàtó fún iséiṣẹ́ rèrẹ̀ kò ní ìpìlèìpìlẹ̀ tó dúró lé. Irú iséiṣẹ́ béèbẹ́ẹ̀ kò sí ni wowọ àjoàjọ àwonàwọn onímòonímọ̀ lámèyítólámèyítọ́, ko sí ibi ti a kò tí lè lo tíórìtíọ́rì fún àlàyé tàbí ìgbélé-wónwọ́n iséiṣẹ́, ewì, eré-oníse tàbí eré-onítàn ìtàn àròsoàròsọ tí o fí kan eré inú fíìmù àgbéléwò tàbí alágbèéká.
 
== TíórìTíọ́rì Ìfojú-àsààṣà-ìbílèìbílẹ̀-wò Ojú-Ìwé 25-26. ==
 
ÀwonÀwọn agbáterùagbátẹrù tíórìtíọ́rì yìí sosọiséiṣẹ́lítésòlítéṣọ̀ máa nń seṣe ni láti dáàbò bo àsààṣà àti iseseiṣẹse àwùjoàwùjọ kan, nítorí náà ohun tó gbodògbọdọ̀ jejẹ lámèyítólámèyítọ́ lógún ni síseṣíṣe àfihàn irú àwonàwọn àsààṣàsúyoṣúyọ nínú iséiṣẹ́ onàọnà aláwòmóaláwòmọ́ lítírésòlítíréṣọ̀. OjògbónỌjọ̀gbọ́n Wándé AbímbóláAbímbọ́lá sosọ pé:
 
Therefore, in order to envolve an acceptable format for the appreciation of oral literature, we must blend our knowledge of the most up-to-date tecxxhniques of literary criticism and stylistics with a thorough understanding of Yoruba culture. Without this, any critical work is bound to be sterile.
 
(Kí a tó lè ri ìlànà lámèyítólámèyítọ́ lítírésòlítíréṣọ̀ ti yóò jéjẹ́ ìtéwógbàìtẹ́wọ́gbà, a niláti jéjẹ́ ki irú ìlànà béèbẹ́ẹ̀, bí o ti wù ki ó jéjẹ́ ti òde òní tó, ni owóọwọ́ àsààṣà Yorùbá nínú, bí béèbẹ́ẹ̀ kókọ́ òfégè lásán ni iséiṣẹ́ lámèyítólámèyítọ́ béèbẹ́ẹ̀ yóò jéjẹ́ (1982:78)
 
== TíórìTíọ́rì Ìfojú-ìtàn-ìgbesi-ayé ònkòwéòǹkọ̀wé-wò Ojú-Ìwé 27-28. ==
 
TíórìTíọ́rì mìíràn tí ó tún seṣe pàtàkì ni tíórìtíọ́rì tí ó nń sòròsọ̀rọ̀ nípa ìtàn ìgbésí ayé ònkòwéòǹkọ̀wé. Ohun tí tíórìtíọ́rì yìí sosọ nip é láti seṣe àtúpalèàtúpalẹ̀ iséiṣẹ́ onàọnà kan, ó seṣe pàtàkì láti momọ irú eniẹni tí ó seṣe náà, ìtàn ìgbésí ayé rèrẹ̀ àti àwonàwọn nkanǹkan mìíràn tó kó ipa pàtàkì kí eniẹni náà tó dáwódáwọ́iséiṣẹ́ náà àti ohun tí ó mú kí ó gbé iséiṣẹ́ náà gba ìlànà tí ó gbé e gbà.
 
== TíórìTíọ́rì Ìfojú-ìmòìmọ̀-ìbára-eniẹni-gbé-popọ-wo-lítírésòlítíréṣọ̀ tàbí sosiolojisoṣiọlọji lítésòlítẹ́ṣọ̀ Ojú-Ìwé 29-35. ==
ÒròỌ̀rọ̀ tí a pè ní SosiólójìSoṣiọ́lọ́jì lítíròlítíṛọ̀ jéjẹ́ òròọ̀rọ̀onímòonímọ̀ èrò ìjìnlèìjìnlẹ̀ kan ti à nń pè ní Taine omoọmọ orílèorílẹ̀ èdè Faranse rorọ fúnra rèrẹ̀. OníséOníṣẹ́ lámèyítólámèyítọ́ ni Taine láàárín odúnọdún 1828-1893. Ète láti sosọ àgbéyèwòàgbéyẹ̀wò iséiṣẹ́ onàọnà dàbí ti ìmòìmọ̀ sáyénsìsáyẹ́nsì ló fa ìsèdáìṣẹ̀dá SosiólójìSoṣiọ́lọ́jì lítírésòlítíréṣọ̀. ÌmòÌmọ̀ tuntun sì ló jéjẹ́ lágbooloé èkóẹ̀kọ́ nípa iséiṣẹ́ onàọnà.
== iwe ti a yewo ==
 
* Lérè AdéyemíAdéyẹmí (2006) TíórìTíọ́rì LítírésòLítíréṣọ̀ Ní Èdè Yorùbá Sgevuituni Shebiotimo Publications, Ijebu-Ode, Nigeria; ISBN 978-2530-78-6.
 
{{ekunrere}}
Jẹ́ kíkójáde láti "https://yo.wikipedia.org/wiki/Karl_Marx"