Eewo ninu awon igbagbo Yoruba

Èwọ̀ ní ilẹ̀ Yorùbá Èwọ̀ jẹ́ ohun tí àwọn ènìyan àwùjọ kan gbà gẹ́gẹ́ bí ìwà ìdọ̀tí, ìwà ìtìjú, ìwà ẹ̀gbin tí a kò gbọdọ̀ ṣe láarín àwùjọ. Lára rẹ̀ ni:

Jijoko sori odó

Awọn eniyan maa n lo odó lati pese diẹ ninu awọn ounjẹ ti wọn fẹ julọ gẹgẹbi iyán, fufu ati bẹbẹ lọ. Ikilọ pataki kan lẹhinna fun wa lati ma joko lori odó. Eyi jẹ lilo adaṣe bi ọna ti imototo. Nítorí náà, wọ́n ń lò ó gẹ́gẹ́ bí èèwọ̀ láti kó ìbẹ̀rù sínú ọkàn àwọn ènìyàn.

Pipa igun

ara yii ko wọpọ ni ọpọlọpọ awọn aaye. Ikilọ pataki kan wa pe ẹiyẹ yii ti o jẹun lori awọn ẹranko ti o ku ko yẹ ki o pa. O ti wa ni wi pe enikeni ti o ba pa igo yoo ku ti won ba se bee.

Gbígbé àkàbà lé èjìká

Ní àwọn ibì kan ní ilẹ̀ Yorùbá, gbígbé àkàbà igi lé èjìká dúró fún pósí.  Nítorí náà, kí ìwà ibi má baà borí, ó jẹ́ èèwọ̀ láti gbé àkàbà kan gẹ́gẹ́ bí àwọn alágbàṣe tí wọ́n ń gbé pósí lé èjìká wọn nígbà ìsìnkú.

Gbigba òjò pẹlu ọwo

Ni pataki julọ ni a kilo fun awọn ọmọde lati ma gba omi òjò nipa titan owo wọn ni jijo.  Kódà wọ́n tún máa ń sọ pé ààrá lè lù èèyàn bó bá ṣe bẹ́ẹ̀.  Eyi ni lilo gangan bi igbesẹ kan si imototo ti ara ẹni.

Òrò sisọ lakoko yiyọ awọn iyẹ ẹyẹ adie

Awọn iye ara ẹiyẹ nigbati o ti yọ kuro lẹhin pipa ni a sọ pe o pọ si ti o ba tẹsiwaju lati sọrọ lakoko yiyọ kuro.  Awọn agbalagba rii daju pe awọn ọmọde pa ẹnu wọn mọ nigba ti wọn ṣe.  Eyi jẹ ipilẹ lati mu iyara ati ṣiṣe lakoko ti o wa.

Lilu ọmọ akọ pẹlu ìgbálẹ

Eyi jẹ eewọ ti o wọpọ.  Wọ́n ní tí ẹ bá fi ìgbálẹ lu ọmọ akọ, ẹ̀yà ara ìbálòpọ̀ yóò pòórá.  Eyi jẹ apẹrẹ ti a lo lati daabobo ọmọ naa lọwọ ilokulo ti ara.  Ṣugbọn, kilode ti o kan ọmọ ọkunrin tilẹ?

Aboyun ti nrin ni ọjọ ti oorun== O tun jẹ eewọ fun alaboyun lati ma rin kiri ni oorun gbigbona.  Igbagbo awon Yoruba ni awon esu maa n rin kiri ni asiko yii.  Wọ́n gbà pé ọmọ tí kò tíì bí tàbí ìyá náà lè gba àwọn ẹ̀mí èṣù wọ̀nyí.  Eyi tun lo bi ọna aabo fun aboyun.  Njẹ gbogbo wa ko nilo itanna diẹ lati oorun?

Nigbati o ba ri Oyà ni ọsan

Ko jẹ ami ti o dara lati ri oyà (eran igbo) ni ọjọ. Ìgbàgbọ́ ni pé wàhálà tàbí ibi ń bẹ lọ́dọ̀ ìbátan ẹni tí ó rí ẹranko yìí ní ọ̀sán.

Nigbati aja/ologbo ba kigbe: A ri bi ohun buburu fun aja tabi ologbo obo lati kigbe. Wọn gbagbọ pe wọn sunmọ ẹmi nitori naa nigbati wọn ba sunkun, o fihan pe iku wa ni kiakia si ibatan ti eni.  Awọn eniyan gbagbọ pe ni kete ti a ba pa ẹranko yii, ibi naa yoo yago fun.

Nígbà tí Ọba bá wo adé rẹ̀

èèwọ̀ ni fún ọba tí ń ṣàkóso láti wo adé tirẹ̀.  Eyi ni idi ti awọn ọba ko fi yọ awọn ade wọn kuro nipa yiyi pada.  Eyi jẹ lẹta kan si iku gẹgẹbi awọn eniyan ti gbagbọ.