Ile-ẹkọ giga ti Orilẹ-ede Sudanese

Ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti Orílẹ̀-èdè Sudanese ti Àwọn sáyẹ́nsì (SNAS) jẹ́ àjọ tí kìí ṣe ìjọba ní Khartoum, Sudan, tí ó ní èrò lati ṣe àgbéga ìdàgbàdàsókè ti ìmọ̀-jìnlẹ̀ ati ẹ̀ka ìwádìí ní Sudan nípasẹ̀ ìfọwọ́sowọ́pọ̀ ní àwọn àgbègbè tí ètò-ẹ̀kọ́, ìmọ̀-ẹ̀rọ, àti ìwádìí.

Sudanese National Academy of Sciences
AbbreviationSNAS
Ìdásílẹ̀Oṣù Kẹjọ 2005; ọdún 19 sẹ́yìn (2005-08)[1]
Ibùjókòó101 Building 7/31, Alshifa Street, Kafori, Khartoum North
PresidentMohamed Hag Ali Hassan[2]
Vice PresidentMuntaser Ibrahim
Websitesnas.org.sd

Ilé-ẹ̀kọ́ jẹ ìpìlẹ̀ nípasẹ̀ ẹgbẹ́ kan tí àwọn onímọ̀-jìnlẹ̀ ará ìlú Sudan ní Oṣù Kẹ́jọ ọdún 2005[3] pẹ̀lú Ahmed Mohamed El Hassan[4] àti Muntaser Ibrahim. [5]Ahmed Mohamed El Hassan jẹ́ Alákòóso Olùpilẹ̀ṣẹ̀ tí SNAS,[6][7] àti pe Mohamed Hag Ali Hassan ni ó tẹ̀lé e, [8][9] ẹnití ó dá ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ìgbìmọ̀ ìmọ̀-jìnlẹ̀ lọ́pọ̀lọpọ̀ àti tún jẹ́ Alákòóso ti Ilé-ẹ̀kọ́ gíga tí Ìmọ̀-jìnlẹ̀ Àgbàyẹ́.[10] Ní Oṣù Kérin ọdún 2023, Ìgbàkejì Alákòóso SNAS ni Muntaser Ibrahim,[11] Akọ̀wé Gbogbogbò ni Mustafa El Tayeb, [12] àti Ìṣúra ni Suad Sulaiman.[13][14]

Awọn afojusun ati iṣẹ

àtúnṣe

SNAS jẹ́ agbárí tí kì í ṣe eré tí ó ní òmìnira tí ó ní àwọn onímọ̀-jìnlẹ̀ tí ará ìlú Sudan ní orílẹ̀-èdè áti ní òkèèrè, àti pé díẹ̀ nínú àwọn onímọ̀-jìnlẹ̀ ọmọ ẹgbẹ́ tí a pè. Ìdojúkọ rẹ̀ wà fún ìgbà díẹ́ ní University of Khartoum.

A ṣe àkíyèsí àjo náà ní ilé- ẹ̀kọ́ gíga tí ó ga jùlọ ní Sudan àti pé ó ṣeéṣe láti ṣe àeetílẹyìn àti ìgbéga ìwádìí ìmọ̀-jìnlẹ̀ àti ìsọdọ̀tun ní orílẹ̀-èdè náà.[15] Àwọn ibi-ìfẹ̀de àkọ́kọ́ ti Ilé-ẹ̀kọ́ gíga ní láti gbé ìwọ̀n wọn sókè àti ìdàgbàsókè ìmọ̀-jìnlẹ̀ àti ìwádìí tí a lo ní Sudan, àti láti fi ìdí àkíyèsí orílẹ̀-èdè kan fún ìmọ̀-jìnlẹ̀, ìmò-ẹ̀rọ, àti ìsọdọ̀tun.[16]

SNAS ṣe àwọn ìdánilékọ̀ àti àwọn ìkẹ́kọ̀ọ́ ìkẹ́kọ̀ọ́, gẹ́gẹ́ bí ìmúdára agbára fún ìdásílẹ̀ àkíyèsí orílẹ̀-èdè kan fún ìmọ̀-jìnlẹ̀, ìmọ̀-ẹ̀rọ àti ìdásílẹ̀ ní Sudan àti ìbojúwò àti wíwọn àwọn ìtọ́kasí tí ímọ̀-jìnlẹ̀, ìmọ̀-ẹ̀rọ àti ìsọdọ̀tun. SNAS ṣe alábàpín-ín nínú àwọn iṣẹ́ lọ́pọ̀lọpọ̀ gẹ́gẹ́ bí ṣíṣètò àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ìmọ̀-jìnlẹ̀ àti àwọn ìkọ̀wé, àtìlẹ́yìn ìwádìí ìmọ̀-jìnlẹ̀, àti pèsè àwọn iṣẹ́ ìkẹ́kọ̀ọ́ ni ìmọ̀-jìnlẹ̀, ìmọ̀-ẹ̀rọ, àti tuntun.[17][18] Ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti parí iṣẹ́ àkànṣe orísun ìmọ̀-jìnlẹ̀ tí ó tóbi jùlọ tí a ṣe ìnáwó nípasẹ̀ Ilé-iṣẹ́ Amẹ́ríkà fún ìdàgbàsókè Káríayé (USAID), èyítí ó jẹ́ ìpè fún àwọn ìkẹ́kọ̀ọ́ lórí Ẹ̀PÀ àti Ìmọ̀-jìnlẹ̀ Aflatoxin ní Mining Gold ní Sudan.[19][20]

SNAS ti kópa nínú ayẹyẹ Ọ̀sẹ̀ Sudan àti ṣíṣètò ìkọ̀wé Agbègbè 3rd nì ìfọwọ́sowọ́pọ pẹ̀lú Ilé-ẹ̀kọ́ Khartoum fún Ìwádìí Ìmọ̀-jìnlẹ̀.

Ní ọjọ́ Kọkànlélógún Oṣù Kẹsàn-án ọdún 2023, SNAS bẹ̀bẹ̀ sí àwọn ilé-ẹ̀kọ́ ètò-ẹ̀kọ́ àgbáyé, ń rọ̀ wọ́n láti ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn olùkọ́ ilé-èkọ́ gíga àti àwọn ọmọ ilé-ìwé tí ó nípò nípasẹ̀ rògbòdìyàn ìwà-ipá tí orílẹ̀-èdè ti ńlọ lọ́wọ́. Ogun náà, ti ǹlọ lọ́wọ́ láti Oṣù Kẹ́rin, ti ba agbègbè ìwàdíì Sudan jẹ́, tí ó ba awọn ilé-ẹ̀kọ́ gíga Ọgọ́rùn-ún àti àwọn ilé-iṣẹ́ ìwádìí jẹ́. Àwọn ìbèèrè afilọ pe àwọn ẹlẹ́gbẹ́ ní àwọn ilé-ẹ̀kọ́ gíga tí orílẹ̀-èdè pèsè gbígba wọlé àwọn ọmọ ilé-ìwé àti àwọn ọ̀jọ̀gbọ́n ti Sudan àti wá àwọn afúnni fún àtúnṣe àwọn ohun èlò tí ogun bàjẹ́. Ipò náà jẹ́ “pàtàkà” fún àwọn ọmọ ilé-ìwé ní Sudan, àti pé a nírètí ìmúláradá láti gba ó kéré jù ọdún márùn-ún, pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọ ilé-ìwé ti túká ní àwọn agbègbè tí kò ní ẹ̀rọ-ìbáraẹnisọ̀rọ̀ òde òní.[21][22]

Àwọn ọmọ ẹgbẹ́

àtúnṣe

SNAS ti yan olókìkí àwọn onímọ̀-jìnlẹ̀ ará ìlú Sudan gẹ́gẹ́ bí ọmọ ẹgbẹ́. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ SNAS pẹ̀lú Elfatih Eltahir (H.M. King Bhumibol Ọ̀jọ̀gbọ́n tí Hydrology àti Climate ní MIT),[23][24] Mohamed El-Amin Ahmed El-Tom (Ọgbọ́n tí math àti minisita àkọ́kọ́ ti ètò ẹ̀kọ́ lẹ́hìn Ìyíká Sudan) ní ọdún 2007,[25] Ahmed Hassan Fahal (Ọmọ ọgbọ́n ti Iṣẹ́ abẹ́ ní Ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti Khartoum) ní ọdún 2007,[26] ati Nimir Elbashir (Ọ̀jọ̀gbọ́n ní Ilé-ẹ̀kọ́ gíga Texas A&M ní Qatar) ni ọdún 2022.[27][28]

Àwọn ìtọ́kasí

àtúnṣe
  1. "SNAS Strategic Plan". Sudanese National Academy of Sciences - SNAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2023-11-06. Retrieved 2023-11-06. 
  2. "Hassan, Mohamed Hag Ali". TWAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2022-11-07. Retrieved 2022-11-07.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. Hassan, Mohamed H.A. (3 October 2007). "Academies as agents of change in the OIC". SciDev.Net. Àdàkọ:ProQuest. https://www.scidev.net/global/opinions/academies-as-agents-of-change-in-the-oic/. 
  4. وفاة البروفيسور أحمد محمد الحسن: السودان يفقد أبرز علمائه في مجال الطب والبحث العلمي - اوبن سودان [The death of Professor Ahmed Mohamed Al-Hassan: Sudan loses its most prominent scientists in the field of medicine and scientific research - Open Sudan] (in Èdè Árábìkì). 2022-11-10. Archived from the original on 20 November 2022. Retrieved 2022-11-20.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  5. Nordling, Linda (11 March 2019). "Renowned Sudanese geneticist behind bars for opposing regime". Science. doi:10.1126/science.aax2972. 
  6. "News & Events". www.snas.org.sd (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 20 November 2022. Retrieved 2022-11-20.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. Nordling, Linda; Ndhlovu, Deborah-Fay (8 July 2011). "Sudan splits and science community divides". Nature. doi:10.1038/news.2011.408. 
  8. "Mohamed H.A. Hassan". www.pas.va (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2023-01-05. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "Mr. Mohamed H. A. Hassan | Department of Economic and Social Affairs". sdgs.un.org. Archived from the original on 2022-11-07. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. Partnership (IAP), the InterAcademy. "Sudanese National Academy of Science (SNAS)". www.interacademies.org (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2023-04-04. Retrieved 2023-04-04.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  11. "11 Sudanese Scientists You Should Know About". 500 Words Magazine (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2023-04-02. Retrieved 2023-04-04.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  12. Sciences (TWAS), The World Academy of (12 September 2017). "Sudan: Building a Reputation". TWAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2023-04-13. 
  13. "Professor Suad Sulaiman". World Science Forum. Archived from the original on 2023-04-13. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  14. "Suad Mohammed Sulaiman". TDR Global. Archived from the original on 2021-07-29. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. "Sudanese National Academy of Sciences (SNAS)". iamp. Archived from the original on 2022-07-05. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  16. "Letter from President". Sudanese National Academy of Sciences - SNAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2022-12-08. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  17. "SNAS Strategic Plan". Sudanese National Academy of Sciences - SNAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2022-12-08. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  18. "in partnership with Organization for Women in Science for the Developing World". mnrc.uofk.edu. Archived from the original on 2023-04-13. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  19. "Science for peace (STEM Sudan)". snas.org.sd (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2022-12-08. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  20. Ahmed El Tohami, Abu Bakr El Siddig (7 September 2018). "Smart Artisanal Gold Mining from a Sudanese Perspective". Biomedical Journal of Scientific & Technical Research 8 (5). doi:10.26717/BJSTR.2018.08.001704. 
  21. Nordling, Linda (2023-09-28). "Sudan’s scientists plead for help as war ravages research – Research Professional News" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2023-10-29. 
  22. "War forces Sudanese science academy to appeal for help". University World News. 2023-10-04. Retrieved 2023-10-29. 
  23. s.r.l, Interfase (21 November 2022). "TWAS elects 50 new Fellows". TWAS (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2023-01-03. Retrieved 2023-02-24.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  24. "Eltahir CV". web.mit.edu. Archived from the original on 2017-05-25. Retrieved 2023-02-24.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  25. "El-Tom Mohamed El-Amin Ahmed | The AAS". www.aasciences.africa. Archived from the original on 2023-01-02. Retrieved 2023-01-02.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  26. "El-Tom Mohamed El-Amin Ahmed | The AAS". www.aasciences.africa. Archived from the original on 2023-01-02. Retrieved 2023-01-02.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  27. "StackPath". www.qatar.tamu.edu. Archived from the original on 2022-03-23. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  28. "Tamuq faculty member elected to Sudanese National Academy of Sciences". Gulf Times (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 2022-04-01. Archived from the original on 2022-04-27. Retrieved 2023-04-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)