Livingstone Mqotsi

Livingstone Mqotsi (18 Kẹrin 1921 – 25 Kẹsán 2009), ti a tun mọ si Livy, jẹ eeyan olokiki ni South Africa, ni pataki ni awọn aaye ti ẹda eniyan ati ijafafa. Ti a bi ni idile ti o ni owo kekere, o lepa eto-ẹkọ ati ijafafa. Irin-ajo eto-ẹkọ rẹ mu u lọ si Ile-ẹkọ giga Fort Hare, nibiti o ti kọ ẹkọ nipa ẹda eniyan ti awujọ ati pe o di ọkan ninu awọn ọmọ ile-iwe olokiki Monica Wilson. O kopa ninu ijafafa ati atako lodi si eleyameya ati pe o jẹ olokiki fun ṣiṣe koriya awọn agbegbe.

Livingstone Mqotsi
Fáìlì:Livingstone Mqotsi.jpg
Ọjọ́ìbí	18 April 1921 Rabula, Keiskammahoek
Aláìsí	25 September 2009(2009-09-25) (ọmọ ọdún 88)
Orúkọ míràn	Livy
Ẹ̀kọ́	Fort Hare University
Movement	Anti-apartheid movement Non-European Unity Movement Decolonization of knowledge

Iṣẹ ikọni Mqotsi ti kuru nitori atako rẹ si Ofin Ẹkọ Bantu ti ijọba eleyameya. O tiraka lati wa iṣẹ ati nikẹhin o yipada si jije olootu iwe iroyin, ti nkọju si awọn wiwọle ati inunibini. Ni igbekun, o tẹsiwaju ijafafa rẹ, kikọ, ati iṣẹ eto-ẹkọ ni Ilu Lọndọnu. Iwadi rẹ ṣe ifojusi lori ajẹ, awọn iṣẹ iwosan, ati awujọ Afirika, nija awọn stereotypes Oorun ati igbega awọn iwoye Afirika ni ọrọ ẹkọ ẹkọ. Ó kópa nínú àríyànjiyàn ẹ̀kọ́ pẹ̀lú àwọn ọ̀mọ̀wé bíi Archie Mafeje àti Ruth First lórí ìdìtẹ̀ Soweto, tí ó tẹnu mọ́ ìdijú ìjàkadì lòdì sí ẹlẹ́yàmẹ̀yà.

Mqotsi posthumously gba ohun ọṣọ ọlá lati Fort Hare University. Ni 2013, Olorin Israeli san owo-ori fun u ni ẹyọkan lati inu awo-orin naa "Ero pataki."

Igbesi aye ibẹrẹ ati ẹkọ

Livingstone Mqotsi ni a bi ni ọjọ 18 Oṣu Kẹrin ọdun 1921, ni abule ti Rabula ni agbegbe Keiskammahoek, eyiti o jẹ apakan bayi ni agbegbe Eastern Cape ni South Africa.[1][2] Wọ́n bí i sínú ìdílé tí kò fi bẹ́ẹ̀ wọlé, bàbá rẹ̀ sì ń ṣiṣẹ́ agbe.[1] Lẹhin ipari ile-iwe alakọbẹrẹ ni Keiskammahoek, Livingstone Mqotsi lọ si Ile-iwe giga Paterson ni Port Elizabeth ni ọdun 1943.[1]

Irin ajo ẹkọ Mqotsi bẹrẹ ni Ile-ẹkọ giga Fort Hare, nibiti o ti lepa oye oye iṣẹ ọna ni imọ-jinlẹ awujọ, ti o yanju ni ọdun 1948.[1] Monica Wilson, olokiki onimọ-jinlẹ kan, mọ agbara Mqotsi o si fun ni itọsọna jakejado awọn ẹkọ rẹ. Ibaṣepọ Mqotsi pẹlu awọn ẹkọ Wilson ati ifihan rẹ si iwadi nipa ẹda eniyan ni ipa pataki awọn iwulo iwadii ọjọ iwaju ati ifaramo rẹ lati ni oye awọn awujọ ati awọn aṣa Afirika. A ṣe apejuwe rẹ bi ọkan ninu awọn ọmọ ile-iwe imọ-jinlẹ awujọ ti Monica Wilson ti o ni talenti julọ ni Fort Hare ni awọn ọdun 1940.[3] O ṣe atẹjade iwadi kan ni Awọn ẹkọ Afirika lakoko akoko rẹ bi ọmọ ile-iwe, eyiti o ṣiṣẹ bi okuta igbesẹ sinu ile-ẹkọ giga ọjọgbọn.[4]

Ọmọ ati ijajagbara

Awọn iriri igbesi aye ibẹrẹ ti Livingstone Mqotsi ati igbega le ṣe ipa kan ninu sisọ awọn iwoye rẹ ati awọn igbiyanju iwaju rẹ. Awọn ipilẹṣẹ irẹlẹ rẹ gẹgẹbi apakan ti idile alaroje ni agbegbe igberiko le ti ni ipa lori ilowosi rẹ nigbamii ni ijajagbara ati ilepa eto-ẹkọ giga ni imọ-jinlẹ awujọ.[2] Nigba re akoko ni Fort Hare, Mqotsi tun di lowo ninu ijajagbara ati oselu agbeka. O ṣe alabapin ni itara ni awọn ẹgbẹ ti o somọ pẹlu Ẹgbẹ Iṣọkan Iṣọkan ti kii-European (NEUM). Akitiyan Mqotsi gbooro kọja ogba ile-ẹkọ giga. A mọ ọ fun awọn igbiyanju rẹ lati ṣe koriya awọn agbegbe ati igbelaruge resistance lodi si ijọba eleyameya.

Iṣẹ ikẹkọ Mqotsi, eyiti o bẹrẹ ni Ile-iwe giga Newell ni ọdun 1950 ti o tẹsiwaju ni Ile-ẹkọ Ikẹkọ Healdtown lati 1952 si 1954, ti ge kuru lojiji nitori rogbodiyan rẹ pẹlu ijọba eleyameya lori Ofin Ẹkọ Bantu wọn ti 1953. Pẹlupẹlu, iṣẹ Mqotsi gẹgẹbi olutojueni ati olukọni ni ipa nla lori awọn iran iwaju ti awọn ọjọgbọn ati awọn ajafitafita. Archie Mafeje ni ipa ti o jinlẹ nipasẹ Mqotsi, olukọ rẹ ni Ile-iwe Comprehensive Healdtown ni Fort Beaufort, o si bẹrẹ ikopa ni itara ninu awọn ẹgbẹ ti o sopọ mọ Isokan Isokan ti kii ṣe Yuroopu.[7]

Ilowosi rẹ pẹlu Ẹgbẹ Awọn Olukọni Ilu Cape Africa (CATA) ni ipolongo lodi si Ofin Ẹkọ Bantu jẹ ki a fi ofin de oun ati awọn ọmọ ẹgbẹ CATA 200 miiran lati kọ ẹkọ.[1] Ti nkọju si ipolongo inunibini ti ijọba kan, Mqotsi tiraka lati wa iṣẹ. O ṣiṣẹ ni ṣoki bi Ẹlẹgbẹ Ẹkọ Agba ni Ile-ẹkọ giga ti Fort Hare, ṣugbọn Ẹka Ọran Ilu abinibi tako. Awọn igbiyanju ti o tẹle ni iṣẹ ni a pabo nitori awọn igbagbọ oselu rẹ. Mqotsi lepa alefa titunto si ni ẹkọ nipa imọ-ọkan ile-iṣẹ, ṣugbọn awọn igbero rẹ fun imudarasi awọn ibatan iṣẹ ni ile-iṣẹ iwakusa ko gba daradara, eyiti o yori si ikọsilẹ rẹ. Lẹhinna o gbiyanju lati wa iṣẹ bi oṣiṣẹ ti ko ni oye.[1]

Ilowosi rẹ pẹlu Iṣọkan Iṣọkan ti kii-European yori si iṣẹ tuntun bi olootu iwe iroyin, titẹjade “Indaba Zasemonti” (Iroyin East London), eyiti o ṣofintoto eleyameya. Ijọba naa pa iwe iroyin naa ni ọdun 1960 o si fi ofin de Mqotsi fun ọdun marun labẹ Ofin Ti Komunisiti.[1] Ni 1961, iwe iroyin NEUM tun ti wa ni pipade. Lati yago fun ikọsilẹ, Mqotsi yipada si iṣẹ ofin, ṣiṣẹ pẹlu Louis Mtshizana. Wọn ṣeto iṣe ofin kan ti a mọ fun mimu awọn ọran “oselu” mu ṣugbọn dojukọ awọn idiyele lati ipinlẹ eleyameya. Nikẹhin, wọn gba awọn aṣẹ idinamọ ọdun marun. Mqotsi wa ni ẹwọn fun oṣu meji laisi idanwo lakoko ipo pajawiri 1960. Nitori inunibini lemọlemọfún, Unity Movement paṣẹ fun u lati lọ kuro ni orilẹ-ede naa.[1]

Mqotsi's sá lọ si Botswana ati nigbamii Zambia lati 1964 si 1970, nikẹhin wiwa ile titun kan ni England lati 1970 si 2001 pẹlu ẹbi rẹ ko le darapọ mọ rẹ. Lakoko awọn ọdun rẹ ni igbekun, o lepa iṣẹ bii olukọni ni Ilu Lọndọnu, ni ibẹrẹ ni Ile-iwe giga West Greenwich Boys lati 1970 si 1977 ati nigbamii bi olukọ ile-iwe giga Catford Boys lati 1978 si 1986, nibiti o ti fẹyìntì nikẹhin.[1]

Láìka ìgbèkùn rẹ̀ sí, Mqotsi ń bá a lọ láti jẹ́ òǹkọ̀wé aláyọ̀. O ṣe atunṣe iwe iroyin Unity lati 1966 si 1969, iwejade oṣooṣu ti o ni nkan ṣe pẹlu NEUM ni igbekun. Ti o wa ni igbẹhin si awọn ilana ti NEUM, o darapọ mọ New Unity Movement (NUM) ni 1985 lakoko ti o wa ni igbekun ni London.[1]

Lẹhin ipadabọ lati igbekun ni ọdun 2001, Mqotsi gbe si Ila-oorun London o si ṣe ipa pataki ni idasile ẹka Aala ti NUM ni ọdun 2007.[1]

Kikọ

  Mqotsi kọ ọpọlọpọ awọn iwe lori Ijakadi ominira ti South Africa ati ṣiṣe ni kikọ lẹta nla pẹlu awọn oniroyin ati awọn ajafitafita ẹlẹgbẹ. Ọkan ninu awọn aṣeyọri pataki rẹ ni asiko yii ni iyipada ere kan ti o ti kọ ni ipari awọn ọdun 1950 si iwe aramada kan ti akole rẹ̀ ni Ile Ifiweranṣẹ, eyiti a tẹjade ni ọdun 1989. O tun ṣajọ akọọlẹ kan ti a ko titẹjade ti n ṣapejuwe awọn agbeka ominira ti o ni ipa ninu South Africa. Ijakadi, ti akole South African Liberation at the Crossroads. Lẹhin ti o pada lati igbekun ni ọdun 2001, tẹsiwaju awọn igbiyanju kikọ rẹ, titẹjade iwe-kikọ keji, atẹle si akọkọ rẹ, ti akole 'The Mind in Chains' ni 2008. Ni afikun, o tu iwe kẹta kan, 'A Study of Ukuthwasa,' ninu ọdun kanna, eyiti o da lori iwe-ẹkọ alefa MA rẹ.[1]

Bi Mqotsi ṣe nlọsiwaju ninu iṣẹ-ẹkọ ẹkọ rẹ, iwadi rẹ ṣe ifojusi si ikorita ti ajẹ, awọn iṣẹ iwosan, ati awujọ Afirika.[8] Fun apẹẹrẹ, o ṣe iwadi ti o ṣawari ipa ti ajẹ ati iwosan ibile ni agbegbe Middledrift ni akoko lati 1945 si 1957 pẹlu iwadi nipa Ukuthwasa, iṣọn-ara ti Aṣa ti o ni nkan ṣe pẹlu pipe ati ilana ibẹrẹ lati di sangoma, a iru oniwosan ibile.[9][3]

Iwadii Mqotsi lori ajẹ ati awọn iṣe iwosan ṣe alabapin si oye ti o jinlẹ ti awọn awujọ Afirika, nija awọn aiṣedeede ti iha Iwọ-Oorun ti o nwaye ati awọn aiṣedeede ti o yika awọn akọle wọnyi. Iṣẹ rẹ tẹnumọ pataki ti aṣa aṣa ati pataki ti oye ati ibowo fun awọn aṣa ati awọn eto imọ-jinlẹ Afirika. Iwadii Mqotsi, ni idapo pẹlu ipilẹṣẹ alakitiyan rẹ, gbe e si bi ohun ti o jẹ olori ni decolonization ti imọ , igbega ifisi ti awọn iwo ile Afirika ni ọrọ ẹkọ ẹkọ.[10]

Iku

O ku ni ọjọ 25 Oṣu Kẹsan, ọdun 2009, ni ẹni ọdun 88.[11][1] O gba ohun ọṣọ ọlá lẹhin iku lẹhin ti o gba ọlá lati Ile-ẹkọ giga Fort Hare.[12]

Ni ọdun 2013, akọrin Israeli nikan, apakan ti awo-orin naa "Ironu pataki," san owo-ori fun Oloogbe Livingstone Mqotsi.[13]

Wo eleyi na

• Chris Hani – Anti-apartheid activist
• Nathaniel Honono – South African activist (1908–1986)