Mubarak Bala (tí a bí ní ọdún 1984 [1] ) jẹ́ aláìgbàgbọ́ àti olórí ẹgbẹ́ ọmọnìyàn ti Nàìjíríà. Bala ti dojúkọ inúnibíni àti ìmúni fún fífi Islam sílẹ̀ àti sísọ ìwòye aláìgbàgbọ́ ní gbangba. [2]

Mubarak Bala
Ọjọ́ìbí1984 (ọmọ ọdún 39–40)
Kano, Nigeria
Gbajúmọ̀ fúnAnti-religious activism
HonoursGordon Ross Humanist of the Year award, 2021 – Humanist Society Scotland

Ní ọjọ́ karùn-ún Oṣù Kẹrin ọdún 2022, Ilé-ẹjọ́ gíga ti Ìpínlẹ̀ Kano sọ Bala sí ẹ̀wọ̀n ọdún mẹ́rìnlélógún lẹ́hìn tí ó jẹ̀bi ẹ̀sun méjìdínlógún ti ọ̀rọ̀-òdì àti ìmúnibínú gbogbo ènìyàn. [3] [4]

Ìgbésí ayé ìbẹ̀rẹ̀ pẹ̀pẹ̀ àti dídi aláìgbàgbọ́

àtúnṣe

Wọ́n bí Bala sí Kano, ní àríwá Nàìjíríà, lọ́dún 1984. Nínú átíkù ọdún 2016 kan lórí“ìrìn-àjò ti ara ẹni” rẹ̀, ó sọ pé ó pàdánù ìgbàgbọ́ rẹ̀ “díẹ̀ díẹ̀ ” bí ó ṣe ń dàgbà àti pàdé àwọn ènìyàn ní ìta ti ìṣèlú àti ìlú abínibí rẹ̀ ti ẹsin. Àríwísí rẹ̀ túbọ̀ ń pariwo bí ìkọlù ìpayà ṣe ń pọ̀ sí i ní Nàìjíríà. [2]

Ohun tí ó mú mi jáde níkẹyìn gẹ́gẹ́ bí aláìgbàgbọ́ ni fídíò ti bíbẹ́ orí ti Kristiani obìnrin kan ní ọdún 2013 sẹ́yìn nípasẹ̀ àwọn ọmọkùnrin ní déédé ọjọ́-orí mi, tí ń sọ èdè mi. Ó lù mí pé àkókò ìpalọ́lọ́ ti parí. Bóyá ẹnìkan sọ̀rọ̀ jáde tàbí gbogbo wá rì. ” [2]

Nígbà tí ó jáde gẹ́gẹ́ bí aláìgbàgbọ́, ní ọdún 2014, ó fi tipátipá ṣẹ̀ sí ilé-ẹ̀kọ́ ààrùn ọpọlọ ní Kano, tí a jábọ́ bẹ́ẹ̀ nítorí ìkọ̀jálẹ̀ "ẹbí rẹ̀ tí ẹ̀sìn fẹsẹ̀ múlẹ̀". Ó wà níbẹ̀ fún ọjọ́ méjìdínlógún, àti (gẹ́gẹ́ bí Bala se sọ) "lílù, fífún lóògùn àti dídúnkokò ikú mọ́ tí ó bá gbìyànjú láti lọ. Dókítà kan gbàgbọ́ pé kò sí ohunkóhun tí ó ṣe Bala, ṣùgbọ́n dókítà kejì dábàá àìsedéédéé ènìyàn àti, ní ìbámu sí Bala, sọ fún un pé:

Òlùfẹ́ mi, o nílò Ọlọ́run kan, pàápàá ní Japan, wọ́n ní Ọlọ́run, kò sí ẹni tí ó yẹ kí ó gbé láìsí Ọlọ́run, àwọn tí ó ṣe, gbogbo wọ́n ní àìsàn àìlera, kíkọ àwọn ìròyìn Bíbélì ti Adam ati Efa jẹ́ ẹ̀tàn, kíkọ ìtàn.

International Humanist and Ethical Union ti gbé ẹjọ́ náà ó sì ní ìmọ̀lára pé a ti rú ẹ̀tọ́ ènìyàn ti Bala. [5] Ní ìbámu sí àwọn IHEU, "Àwọn ìdí gidi fún ìbínú àti àìsedéédéé ìgbésẹ̀ yìí nítorí Mubarak ti kọ Islam àti pé ó ti sọ ní gbangba pé òun ti di aláìgbàgbọ́." [6] Ní ọjọ́ kẹrin oṣù Keje ọdún 2014, BBC ròyìn pé Bala ti di títú sílẹ̀ ní ilé-ìwòsàn pẹ̀lú ìdasẹ́sílẹ̀ àwọn dókítà àti pé ó ń wá ìlàjà pẹ̀lú ẹbí rẹ̀. Kò ṣe kedere bóyá yóò wà ní Nàìjíríà, nítorí ìhalẹ̀mọ́ ikú.

Mímú àti ìdálẹ́jọ́

àtúnṣe
 
Ajàfitafita ará Ghana kan gbé àmì kan sí àtìlẹyìn Mubarak Bala ní ọdún 2020

Bala pinnu láti dúró sí Nàìjíríà àti pé ó jẹ́ Ààrẹ ti ajàfẹ́tọ̀ọ́ ọmọnìyàn ti Nàìjíríà. Ní Oṣù Kẹrin Ọdún 2020, wọ́n mú un ní Kaduna fún ọ̀rọ̀-òdì, nítorí ìfiléde orí ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ kan tí ó ṣe, [7] àti pé lẹ́hìn náà ó wáyé láìsí ẹ̀sùn. Ẹ̀rù bà á fún ààbò rẹ̀ nítorí pé àwọn ọlọ́pàá orílẹ̀-èdè Nàìjíríà ti gbé e láti ìpínlẹ̀ Kaduna lọ sí Kano, níbi tí wọ́n ti ń ṣe òfin Sharia, àti ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìhalẹ̀ ikú tó ṣeé gbára lé. Gẹ́gẹ́ bí agbẹjọ́rò rẹ̀ , lákòókò tí ó wà ní ẹ̀wọ̀n, Bala “kò ní àǹfààní sí ìlera, tí a pa mọ́ ní ẹ̀wọ̀n ẹlẹ́nìkan, àti fi agbára mú un láti jọ́sìn lọ́nà Islam”. [8]

Ajàfitafita ẹ̀tọ́ ènìyàn Leo Igwe ṣiṣẹ́ láti ṣe àtìlẹyìn àwọn ẹ̀tọ́ Bala, ní àpapọ̀ pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn aláìgbàgbọ́ àti àwọn ẹgbẹ́ ọmọnìyàn, pẹ̀lú Humanism International àti Atheist Alliance International . Pàápàá, Ẹgbẹ́ International Association of Atheists (IAA) tuntun tí a ṣẹ̀dá darapọ̀ láti ṣe ìkéde ìmọ̀ àti owó láti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti san àwọn ìdíyelé òfin Bala. Ìgbìmọ̀ Amẹ́ríkà lórí Òmìnira Ẹ̀sìn Káríayé (USCIRF) tún ṣe ìfẹ́ sí Bala tí wọ́n sí bẹ̀rẹ̀ títẹ́ sí ìjọba Nàìjíríà. Jamie Raskin ti ṣèdúró fún ìtúsílẹ̀ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí apá kan ti iṣẹ́ àkànṣe Àwọn ìgbèjà Awọn ẹtọ Awọn ẹtọ Eniyan ti Tom Lantos, àti pé ẹ̀bẹ̀ kan ti fi ẹ̀sùn kan sí Ẹgbẹ́ Ṣiṣẹ lórí àtìmọ́lé Láìnídìí fún un.

Ní Oṣù Kẹrin Ọjọ́ karùn-ún, Ọdún 2022, Mubarak jẹ́ ẹjọ́ sí ẹ̀wọ̀n ọdún mẹ́rìnlélógún ní ilé-ẹjọ́ gíga kan (aláìlẹ́sìn) [8] ní ìpínlẹ̀ àríwá ti Kano, lẹ́hìn tí ó jẹ̀bi gbogbo àwọn ẹ̀sùn mẹ́rìnlélógún àti bèèrè fún ìtùnú. [9]

Lẹ́hìn ẹ̀bẹ̀ ẹ̀bi rẹ̀, Ẹgbẹ́ ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn sọ pé ẹ̀bẹ̀ náà kò jẹ́ “apá kan ti ìlànà òfin tí ó gbà” àti pé Bala lè ti wà lábẹ́ ẹrú nípasẹ̀ ìbánirojọ́, àti / tàbí “tàn láti jẹ̀bi ní ìrètí ìmọ́lẹ̀ kan. gbólóhùn ọ̀rọ̀". [10]

Alága ti International Religious Freedom or Belief Alliance, ìsopọ̀ kan ti àwọn orílẹ̀-èdè tí ń ṣe ìgbéga òmìnira ti ẹ̀sìn tàbí ìgbàgbọ́ ní àgbáyé, ti pè fún Bala láti dárí jì .

Ìdílé tí ara ẹni

àtúnṣe

Ìdílé Bala "ti wá láti ìran ti àwọn ọ̀jọ̀gbọ́n Islam". [2] Ó jẹ́ onímọ̀-ẹ̀rọ ìlànà kẹ́míkà nípasẹ̀ ẹ̀kọ́ [1] Ó sì ní ìyàwó àti ọmọdékùnrin kan, tí a bí ní ọ̀sẹ̀ mẹ́fà ṣáájú ìmúni Bala. [2]

Ìdánimọ̀

àtúnṣe

Bala ní ọlá pẹ̀lú ẹ̀bùn Gordon Ross Humanist ti Ọdún ní ọdún 2021 nípasẹ̀ Humanist Society Scotland .

Òǹkọ̀wé ọmọ ilẹ̀ Nàìjíríà, Wole Soyinka tó gba Ẹ̀bùn Nobel ti sọ àníyàn rẹ̀ pé bí wọ́n ṣe mú Bala jẹ́ ara “àjàkálẹ̀ àrùn ẹ̀sìn” tó ń kan orílẹ̀-èdè Nàìjíríà ní ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn. [2]

Ìwé àkọsílẹ̀

àtúnṣe
  1. 1.0 1.1 "Mubarak Bala 2021 Freedom of Thought Award". 17 August 2021. https://humanists.international/2021/08/mubarak-bala-2021-freedom-of-thought-award/.  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Maclean, Ruth (25 August 2020). "Outspoken Atheist, Arrested in Nigeria for Blasphemy, Hasn't Been Seen Since". https://www.nytimes.com/2020/08/25/world/africa/nigeria-blasphemy-atheist-islam.html.  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name "MacLean-2020-nyt" defined multiple times with different content
  3. "Nigerian atheist jailed for blasphemy over Facebook posts". 5 April 2022. Archived on 5 April 2022. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. https://www.washingtonpost.com/world/nigerian-atheist-jailed-for-blasphemy-over-facebook-posts/2022/04/05/c28aa7e8-b506-11ec-8358-20aa16355fb4_story.html. 
  4. "Nigeria atheist Mubarak Bala jailed for blaspheming Islam". 5 April 2022. https://www.bbc.com/news/world-africa-60997606. 
  5. "Nigeria atheist Bala 'deemed mentally ill' in Kano state". 25 June 2014. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-28010234. 
  6. "Nigerian atheist forced into mental hospital for rejecting Islam". Archived on 24 July 2014. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. http://www.nigeriasun.com/index.php/sid/223255809/scat/8db1f72cde37faf3/ht/Nigerian-atheist-forced-into-mental-hospital-for-rejecting-Islam. 
  7. "Mubarak Bala, President of Nigerian humanists, under arrest". Humanists International. 29 April 2020. https://humanists.international/2020/04/mubarak-bala-president-of-nigerian-humanists-arrested-for-blasphemy/. 
  8. 8.0 8.1 "Nigerian atheist jailed for blasphemy over Facebook posts". 5 April 2022. https://www.aljazeera.com/amp/news/2022/4/5/nigerian-atheist-jailed-for-blasphemy-over-facebook-posts.  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name "aljazeera" defined multiple times with different content
  9. "Nigeria atheist Mubarak Bala jailed for blaspheming Islam". BBC News. 5 April 2022. https://www.bbc.com/news/world-africa-60997606. 
  10. "Nigerian atheist jailed 24 years for blasphemy". CNN. 6 April 2022. https://www.cnn.com/cnn/2022/04/06/africa/nigerian-atheist-jailed-blasphemy-intl/index.html.