Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọ ènìyàn

Magna Carta tabi “Charter Nla” jẹ ọkan ninu awọn iwe aṣẹ akọkọ ni agbaye ti o ni awọn adehun ninu nipasẹ ọba kan si awọn eniyan rẹ lati bọwọ fun awọn ẹtọ ofin kan.

. Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọ ènìyàn jẹ àwọn ìlànà àwọn ìwà tí ó tó sí ọmọ ènìyàn láti máa wù tí wọ́n sì ń dáàbòbò nígbàgbogbo ní àárín ara wa tàbí láàárín àgbègbè kan àti ní gbogbo ìlú kárí ayé. [2] Wọ́n jẹ́ ohun tí ó rọrùn tí a kò sì le è gbà lọ́wọ́ ẹnikẹ́ni ó ètò ìpìlè tí ó tọ́ sí ènìyàn nítorí tí ọ́ jẹ́ ẹlẹ́ran ara 4] àti fún gbogbo ènìyàn pátápátá ” láìka ọjọ́ orí wọn, ìran abínibí, ipò , èdè, ẹ̀sìn, ẹ̀yà tàbí ipò tí ènìyàn lè wà . Wọ́n wúlò níbi gbogbo àti ní gbogbo ìgbà fún gbogbo ẹ̀dá láyé e àti pé wón dọ́gba tàbí bákànáà ni àwọn ẹ̀tọ́ yìí fún gbogbo ènìyàn. Wọ́n a máa nilo ìtara àti ìlànà ofin àti fífi ipá mú àwọn ènìyàn láti bọ̀wọ̀ fún ẹ̀tọ́ ènìyàn àti ti ẹlòmíràn, àti wí pé a kò gbọ́dọ̀ mú àwọn ẹ̀tọ́ yìí kúrò àyàfi tí ìjọba bá sọ ohun tí irú ẹ̀dá náà bá ṣe àti irú ìyá tí ó tọ́ sì ẹ̀dá tí ó rú òfin

Ẹkọ ti awọn ẹtọ eniyan ti ni ipa pupọ laarin ofin kariaye ati awọn ile-iṣẹ agbaye ati agbegbe. Awọn iṣe nipasẹ awọn ipinlẹ ati awọn ajọ ti kii ṣe ijọba ṣe ipilẹ ti eto imulo gbogbo eniyan ni kariaye. Èrò àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn dámọ̀ràn pé “tí a bá lè sọ pé ọ̀rọ̀ àsọyé ti gbogbo ènìyàn lágbàáyé lágbàáyé ní èdè ìwà rere kan, ti ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn ni.” [7] Awọn iṣeduro ti o lagbara ti ẹkọ ti awọn ẹtọ eniyan ṣe tẹsiwaju lati fa aibalẹ pupọ ati awọn ijiyan nipa akoonu, iseda ati awọn idalare ti awọn ẹtọ eniyan titi di oni. Itumọ gangan ti ọrọ ti o tọ jẹ ariyanjiyan ati pe o jẹ koko-ọrọ ti ariyanjiyan imọ-ọrọ ti o tẹsiwaju ; [8] nigba ti o wa ni isokan pe eto eda eniyan ni orisirisi awọn ẹtọ ti o yatọ gẹgẹbi ẹtọ si idajọ ododo, idaabobo lodi si isọdọmọ, idinamọ ipaeyarun, ominira ọrọ sisọ tabi ẹtọ si ẹkọ, ariyanjiyan wa nipa ewo ninu awọn ẹtọ pato wọnyi yẹ ki o wa ninu ilana gbogbogbo ti awọn ẹtọ eniyan; diẹ ninu awọn onimọran daba pe awọn ẹtọ eniyan yẹ ki o jẹ ibeere ti o kere ju lati yago fun awọn ilokulo ti o buruju, lakoko ti awọn miiran rii bi idiwọn giga. O tun ti jiyan pe -funni”, botilẹjẹpe a ti ṣofintoto ero yii.

Aṣáájú òtítọ́ ti ọ̀rọ̀ àsọyé ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn jẹ́ àbá èrò orí àwọn ẹ̀tọ́ àdánidá èyí tí ó farahàn gẹ́gẹ́ bí ara àṣà òfin àdánidá ti igba atijọ. Aṣa atọwọdọwọ yii ni ipa pupọ nipasẹ awọn kikọ ti awọn onimọran Kristiani akọkọ ti St Paul gẹgẹbi St Hilary ti Poitiers, St Ambrose, ati St Augustine . Augustine wà lára àwọn tó kọ́kọ́ ṣàyẹ̀wò bí àwọn òfin èèyàn ṣe tọ́ sí, tí wọ́n sì gbìyànjú láti ṣàlàyé àwọn ààlà ohun tí àwọn òfin àti ẹ̀tọ́ tó wáyé látọ̀dọ̀ àwọn èèyàn tó dá lórí ọgbọ́n àti ẹ̀rí ọkàn, dípò kí wọ́n fi àwọn èèyàn lélẹ̀ lọ́nà tí kò tọ́, àti pé bí wọ́n bá jẹ́ ọ̀ranyàn fún àwọn èèyàn láti ṣègbọràn sí àwọn òfin. ti o jẹ alaiṣõtọ .