Maryam Babangida
Maryam Babangida (1 November 1948 – 27 December 2009) jẹ ìyàwó General Ibrahim Badamasi Babangida, tí o jẹ olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà láti 1985 sí 1993. Ọ jẹ kí o ṣẹ̀dá ipò tí Iyààfin Alàkóso tí Nàìjíríà.[1][2]
Maryam Babangida | |
|---|---|
| First Lady of Nigeria | |
| In role 27 August 1985 – 26 August 1993 | |
| Ààrẹ | Ibrahim Babangida |
| Asíwájú | Safinatu Buhari |
| Arọ́pò | Margaret Shonekan |
| Àwọn àlàyé onítòhún | |
| Ọjọ́ìbí | Maryam Okogwu 1 Oṣù Kọkànlá 1948 Asaba, Southern Region, British Nigeria (bayi Asaba, Ìpínlẹ̀ Delta, Nàìjíríà) |
| Aláìsí | 27 December 2009 (ọmọ ọdún 61) Los Angeles, California, U.S. |
| Ọmọorílẹ̀-èdè | Nigerian |
| (Àwọn) olólùfẹ́ | Ibrahim Babangida (m. 1969) |
| Àwọn ọmọ | Mohammed, Aminu, Aisha, Halima |
| Alma mater | La Salle Extension University (Chicago, Illinois, U.S.) (Diploma) NCR Institute in Lagos (Certificate in Computer Science) |
Odún àkọkọ́
àtúnṣeA bí Maryam Okogwu ní 1 November ọdún 1948[3] ní Asaba (Ìpínlẹ̀ Delta lọ́wọ́lọ́wọ́), níbití o tí lọ́ sí ẹtọ ẹkọ alakọbẹrẹ rẹ. Àwọn òbí rẹ ní Hajiya Asabe Halima Mohammed láti Ìpínlẹ̀ Niger tí odẹ òní, ọmọ Hausa, atí Leonard Nwanonye Okogwu láti Asaba, omo Igbo. Lẹhìnna o gbé àríwá sí Kaduna níbití o tí lọ́ sí Queen Amina's College Kaduna fún ẹtọ ẹkọ Secondary. Ó gbọye jáde gẹ́gẹ́ bí akọwe ní Federal Training Centre, Kaduna. Lẹhìnna o gbá iwé-ẹkọ gígá ní àwọn ẹkọ akọ̀wé (àlàyé nilo) láti Ilé-ẹkọ gígá La Salle Extension (Chicago, Illinois) atí Iwé-ẹri kán ní Imọ-ẹrọ Kọ̀mpútà láti Ilé-ẹkọ NCR ní Ilu Èkó.[4]
Ní ọjọ́ kẹfà oṣù kẹsán odún 1969, ní kété kí ọjọ́ ìbí odún kọkànlelogún rè, lọ fé Major Ibrahim Badamasi Babangida. Wọn bí ọmọ mẹ́rin, ọmọkùnrin Mohammed atí Aminu, atí ọmọbìnrin méjì, Aisha ati Halima.[5] Lẹ́yìn tí ọkọ́ rẹ̀ di Olórí Òṣìṣẹ́ Ogún ní 1983, Maryam Babangida di Ààrẹ Ẹgbẹ́ Àwọn Ìyàwó Nàìjíríà (NAOWA). Ọ ṣiṣẹ́ lówó ní ipá yìí, ìfilọ́lẹ̀ àwọn ilé-ìwé, àwọn ilé-iwọsàn, àwọn ilé-iṣẹ́ ikẹkọ àwọn obìnrín atí àwọn ilé-iṣẹ́ ìtọjú ọjọ́ ọmọde.
First Lady
àtúnṣeNígbàtí ọkọ́ rẹ di olórí ìjọba ní ọdún 1985, Maryam Babangida gbè pẹ̀lú àwọn ọmọ rẹ lọ sí Dodan Barracks ní ilu Èkó. Gẹ́gẹ́ bí Ìyá Ààrẹ Nàìjíríà láàárín ọdún 1985 sí 1993, ó sọ ipò ayẹyẹ náà di agbátẹrù fún ìdàgbàsókè ìgbèríko obìnrín. Ọ ṣé ìpìlẹ̀ Ètò Ìgbésí ayé Dára jùlọ fún Àwọn Obìnrín ìgbèríko ní odún 1987 èyítí o ṣé ìfilọ́lẹ̀ ọ̀pọlọpọ àwọn ifọwọsówópó, àwọn ilé-iṣẹ́ kékeré, àwọn oko atí àwọn ọgbà, àwọn ilé ìtajà atí àwọn ọjà, àwọn ilé-iṣẹ́ àwọn obìnrín atí àwọn ẹtọ ìrànlọ́wọ́ àwùjọ.[8] Ilé-iṣẹ́ orílẹ-èdè tí Maryam Babangida fún Ìdàgbàsókè Àwọn Obìnrín jẹ ìdásílẹ̀ ní odún 1993 fún ìwádì, ikẹkọ, atí láti kọ àwọn obìnrín ṣiṣẹ́ sí igbálá-árà-ẹni.[6][7]
Ikú
àtúnṣeMaryam kú ní ẹní odún 61 láti akàn ọjẹ ní ọjọ́ 27 Oṣù Kejìlá odún 2009 ní ilé-iwọsàn Los Angeles, California kán.[5] Ọ́kọ rẹ wa ní ẹgbẹ́ rẹ bí o sé kú. Ààrẹ ilé ìgbìmọ̀ aṣòfin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, David Mark, ní wọ́n sọ pé ó bú sẹ́kún nígbà tó gbọ́ ìròyìn náà.[8] Ní Oṣù Kẹ́ta Ọjọ́ 19, Odún 2020, Gómìnà Ifeanyi Okowa pẹ̀lú Gómìnà Aminu Tambuwal ṣé ìrántí àwọn ìrántí Maryam Babangida nípa fifisilẹ ọnà Maryam Babangida ní olu ìlú Ìpínlẹ̀ Delta, Asaba.[9]
Ìwé ìtàn
àtúnṣe- Maryam Babangida (1988). The home front: Nigerian army officers and their wives. Fountain Publications. ISBN 978-2679-48-8. https://archive.org/details/homefrontnigeria00baba.
Àwọn ìtókásí
àtúnṣe- ↑ "Shamed By Their Nation", Time Magazine, 6 September 1993
- ↑ Ademola Babalola (December 28, 2009). "Maryam's life and times of beauty, glamour and…cancer" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). The Punch. Archived from the original on December 29, 2009. Retrieved December 28, 2009. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "Maryam Babangida (Nov. 1948-Dec. 2009): The first of our first ladies". Vanguard News (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 2019-12-15. Retrieved 2022-03-04.
- ↑ Ikeddy Isiguzo (28 December 2009). "Adieu, Country's First Lady". Retrieved 18 April 2010.
- ↑ 5.0 5.1 "Maryam's Death: General Babangida's Statement". The Times of Nigeria. 27 December 2009. Retrieved 28 December 2009.
- ↑ "Maryam Babangida National Centre for Women Development" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Natural Capital Institute. Retrieved 22 November 2009.[Ìjápọ̀ tí kò ṣiṣẹ́ mọ́]
- ↑ "Highlights of the 1991 Africa Prize: Mrs. Maryam Ibrahim Babangida" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). The Hunger Project. Archived from the original on 1 January 2010. Retrieved 22 November 2009.
- ↑ Martins Oloja, Azimazi Momoh, (Abuja), Alemma-Ozioruwa Aliu, Benin City and John Ojigi, Minna (December 28, 2009). "Tears for Maryam Babangida". NGR Guardian News. Archived from the original on December 28, 2009. Retrieved December 28, 2009. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "OKOWA: Remember Maryam Babangida". Vanguard News (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 2020-03-29. Retrieved 2021-05-27.